ลักษณะของลายไทยและรูปแบบการวางลายไทยเมื่อพิมพ์ลงบนผ้าฝ้าย
นอกจากผ้าฝ้ายสีพื้นหลากสีสันจะเป็นที่นิยมนำมาใช้ตัดเย็บเสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย และของใช้ต่าง ๆ แล้ว ผ้าฝ้ายพิมพ์ลายไทยก็เป็นที่นิยมนำมาตัดเย็บชุดพื้นเมืองต่าง ๆ และของใช้หลายอย่างด้วยเช่นกัน โดยลายไทยที่นำมาพิมพ์ลงบนผ้าฝ้ายนั้น มีทั้งลายไทยแบบโบราณและลายไทยที่ประยุกต์ให้ทันสมัยขึ้น
มาดูกันว่าลายไทยบนผ้าฝ้ายพิมพ์ลาย มีลายอะไรบ้าง
- ผ้าฝ้ายลายช้าง
ผ้าฝ้ายลายช้าง เป็นการนำรูปช้างไทยมาพิมพ์เรียงต่อกันบนผ้าฝ้าย โดยมีรายละเอียดและลวดลายของผ้าคลุมหลังช้างแตกต่างกันออกไปในแต่ละโรงงานทอผ้า เดิมทีตัวช้างมักจะมีรูปทรงเป็นสี่เหลี่ยม แต่ในปัจจุบันรูปทรงของช้างจะมีความโค้งมนมากขึ้น และโดยปกติมักจะวางลายช้างบนผ้าฝ้ายสลับกับลายคั่นที่ใช้ลวดลายต่าง ๆ เข้ามาผสมผสาน เช่น ลายขิตหรือลายดอกแก้ว และนอกจากนี้ยังมีการพิมพ์ลายผ้าฝ้ายโดยนำลายช้างมาใช้เป็นลายเชิงผ้าอีกด้วย
ในปัจจุบันผ้าฝ้ายลายช้าง กำลังเป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวทั้งชาวจีน ญี่ปุ่น และเกาหลี โดยร้านค้ามักนิยมนำผ้าฝ้ายลายช้างไปตัดเย็บเป็นกางเกงพื้นเมืองทั้งขาสั้นและขายาว หรือนำไปตัดเย็บเป็นเสื้อเชิ้ต และย่ามหรือถุงผ้าขนาดต่าง ๆ นับว่าผ้าฝ้ายลายช้างเป็นลายไทยที่ได้รับความนิยมจากคนรุ่นใหม่เป็นอย่างมาก และนอกจากจะนำผ้าฝ้ายลายช้างไปตัดเย็บเป็นเสื้อผ้า เครื่องแต่งกายแล้ว ยังสามารถนำผ้าฝ้ายลายช้างไปตัดเย็บเป็นผ้าคลุมเตียง ผ้าคลุมโต๊ะ หรือปลอกหมอนได้อีกด้วย
- ผ้าฝ้ายลายขอ
เป็นลายผ้าฝ้ายพื้นเมืองที่กำลังเป็นที่นิยมอยู่ในขณะนี้เช่นกัน โดยลักษณะของลายขอ จะมีรูปร่างคล้ายตัว S และมักนิยมทอหรือพิมพ์ให้ลายขอเรียงต่อกันบริเวณท้องผ้า หรือนำลายขอมาใช้ร่วมกับลายขิด โดยใช้รูปทรงสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนของลายขิด มาล้อมเป็นกรอบให้กับลายขอ ส่วนบริเวณเชิงผ้าฝ้าย อาจใช้เป็นลายดอกแก้ว ลายหัวใจ ลายต้นสน หรือลายอื่น ๆ ซึ่งผ้าฝ้ายลายขอนี้ กำลังเป็นที่นิยมนำมาตัดเย็บชุดพื้นเมืองและชุดพื้นเมืองประยุกต์ ไม่ว่าจะเป็นชุดเดรส เสื้อเชิ้ต เสื้อคลุม กระโปรง และกางเกง เพราะเป็นลายผ้าฝ้ายที่ดูสวยงามทันสมัย และมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
- ผ้าฝ้ายลายดอกแก้ว
ลายดอกแก้วหรือลายพิกุลเป็นลวดลายโบราณเก่าแก่ ที่มีจุดเริ่มต้นมาจากการทอผ้ายกในจังหวัดลำพูน เป็นการถอดรูปทรงมาจากดอกไม้ไทยที่มีความอ่อนช้อยงดงาม แต่เดิมจึงเป็นลายที่มักนำมาใช้กับเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายของผู้หญิงเสียเป็นส่วนใหญ่ โดยลายดอกแก้วที่นำมาพิมพ์หรือทอลงบนผ้าฝ้ายนั้น จะมีลักษณะคล้ายดอกไม้เล็ก ๆ สี่กลีบวางเรียงต่อกัน โดยมีลวดลายอื่น ๆ ประกอบด้วย เช่น ลายขอหรือลายขิด ซึ่งลักษณะของกลีบดอกแก้วบนลายผ้าฝ้าย จะแตกต่างกันออกไปตามการออกแบบลายผ้าของแต่ละโรงทอผ้า เช่น ลายมุกดอกแก้ว ลายดอกแก้วประยุกต์ ลายพิกุลเล็ก ลายพิกุลใหญ่ ซึ่งลายดอกแก้วแบบดั้งเดิมของทางภาคเหนือ จะออกแบบให้มีลักษณะเป็นเส้นเล็ก ๆ สี่ด้านเรียงต่อกันเป็นรูปกลีบดอกแก้ว
- ผ้าฝ้ายลายหางปลาวา
ลายหางปลาวา เป็นลายไทยโบราณที่มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนสองอันชนกันตรงส่วนมุม ทำให้มีลักษณะคล้ายส่วนปลายของหางปลา มักนำมาใช้ร่วมกันกับลายอื่น ๆ บนผ้าฝ้าย เช่น ลายขิดและลายดอกแก้ว โดยจะวางลายหางปลาวาขนาดใหญ่ไว้บริเวณท้องผ้าฝ้าย ส่วนบริเวณเชิงผ้าฝ้าย จะใช้ลวดลายอื่น ๆ มาผสมผสาน เช่น ลายสนหรือลายเครือ นอกจากนี้รูปทรงของลายหางปลาวาบนผ้าฝ้าย ยังสามารถนำมาประยุกต์ดัดแปลงให้มีรูปทรงที่ดูทันสมัยขึ้นได้ โดยยังคงรูปแบบดั้งเดิมของลวดลายเอาไว้ คือ ลักษณะของรูปทรงสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนที่มีมุมชนกันคล้ายหางปลา โดยผ้าฝ้ายลายหางปลาวานี้ มักนิยมนำมาตัดเย็บเป็นผ้านุ่ง กระโปรง ชุดเดรส หรือเสื้อพื้นเมือง
และนอกจากลายไทยที่นิยมนำมาพิมพ์เป็นลวดลายลงบนผ้าฝ้ายแล้ว ยังมีลวดลายอื่น ๆ ที่สามารถนำมาพิมพ์ลงบนผ้าฝ้ายได้เช่นกัน โดยบางลายจะถูกใช้เป็นองค์ประกอบของลายอื่น ๆ บนผ้าฝ้าย เช่น ลายเพชรหรือลายดาว ที่สามารถนำมาใช้ส่วนประกอบของลายคั่นและลายเชิงผ้าได้อย่างสวยงาม โดยลายดาวนั้นสามารถออกแบบให้มีรูปทรงและลายเส้นที่หลากอย่างลายดาวห้าแฉกและลายดาวหกแฉก ส่วนลายที่มักนิยมนำมาพิมพ์ลงบนท้องผ้าฝ้าย คือ ลายลูกน้ำหรือลายเพสลีย์ ที่มีอายุยาวนานกว่าพันปี และมีต้นกำเนิดมาจากเปอร์เซีย-แคชเมียร์ โดยลักษณะของลายลูกน้ำ จะดูคล้ายลูกอ๊อดหรือหยดน้ำ มีความหมายถึงชีวิตและความเป็นนิรันดร์ ในปัจจุบันก็มีการนำลายลูกน้ำ มาออกแบบให้มีความหลากหลายและดูทันสมัยขึ้น เพื่อพิมพ์ลายลงบนผ้าฝ้ายพื้นเมือง โดยยังคงเอกลักษณ์รูปทรงหยดน้ำของลายลูกน้ำเอาไว้ และนอกจากนี้ยังมีลายต้นมะพร้าว ที่นำรูปทรงซิลลูเอดหรือภาพโครงร่างเงาของต้นมะพร้าวมาวางลายลงบนท้องผ้าฝ้าย หรืออาจนำลายต้นมะพร้าว มาวางเป็นลายคั่นของลายช้างก็ได้เช่นกัน
และสำหรับที่ Dobbytex ผ้าฝ้ายที่นำมาพิมพ์ลายไทยนั้น สามารถใช้ได้ทั้งผ้าฝ้ายชินมัย ผ้าฝ้ายหนังกบ ผ้าฝ้ายเยื่อไผ่ และผ้าฝ้ายชนิดอื่น ๆ ซึ่ง Dobbytex จะผลิตผ้าฝ้ายพิมพ์ลายตามออเดอร์ของลูกค้า โดยลูกค้าสามารถเลือกชนิดของผ้าฝ้ายและลายไทยที่จะพิมพ์ลงบนผ้าได้ตามความต้องการ จากนั้นลูกค้าก็จะได้รับผ้าฝ้ายพื้นเมืองลายไทยที่มีลวดลายสวยงามและสีสันสดใส ที่สามารถนำมาตัดเย็บเป็นเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายหรือของใช้ได้หลายรูปแบบ
Tag